Denbora asko daramagu gure planetari buruzko berri katastrofikoak entzuten: kutsadura, karbono-dioxidoaren isurketak, itsasora isuritako milioika kilo zabor... Ziur gaude gehiegizko informazioak zure belarriak off moduan jartzen dituela. Baina batzuetan, krisirik handienetan sortzen dira konponbiderik onenak. Eta ekonomia zirkularra izan daiteke konponbide horietako bat.

Ekonomia linealetik zirkularrera

Tradizionalki, gure eredu ekonomikoak egitura lineala izan du: erauzi, ekoiztu eta baztertu. Produktuak fabrikatzeko, erabiltzeko eta botatzeko daukagun modua oso agresiboa da ingurumenarekiko. Prozesu horrek agortu egiten ditu hornidura-iturriak (materialak zein energetikoak), aldaketa klimatikoa azkartzen du, eta biodibertsitatearen galera areagotzen du.

Ekonomia linealaren arazo nagusienetako bat da ekoizteko ateratzen den lehengaiaren zati handi bat ez dela berreskuratzen, eta, beraz, hondakin-kopuru izugarria pilatzen dela. Zer egin dezakegu bizi garen lekua kutsadura-laino espantagarri bihur ez dadin?

Konponbidea birziklatzea dela pentsatu baduzu, erdizka baino ez duzu asmatu. Birziklatzeak laguntzen du, baina ez da nahikoa, hondakin guztiak ezin baitira birziklatu.

Etorkizun zirkularra

Gaur egun, birziklatze-korronte berriek ekonomia zirkularra proposatzen dute, arazo larri horri aurre egiteko alternatiba gisa. Zer da, zehazki, hain modan dagoen ideia hori?

Kontzeptu horren helburua hau da: ahalik eta denborarik gehien irautea ekonomian produktuen, materialen eta baliabideen (ura edo energia kasu) balioak, ahalik eta hondakin gutxien sortzea eta aurrezte energetikoaren alde egitea. Horrek itxura hobea du, ez al zaizu iruditzen?

Mundu bat, non produktuak erreparagarriak, eguneragarriak izango diren, bizitza asko izan ditzaketen materialekin eginak (eta, hartara, hondakin gutxiago sortuko dira), posible da? Bai, bada. Gainera, sortzen diren hondakinen materiala berrerabilgarria bada, berriz fabrikatu ahal izango dira, prozesua hutsetik hasi beharrik gabe. Horrela, enpresek ekoizten jarraituko dute, baina ez dute dirurik gastatu beharrik izango naturaren baliabideak erauzten. Prozesu horren bidez, atmosferara igorritako CO2 isurketak gutxitzen dira, eta aldaketa klimatikoaren ondorioak geldiarazten.

Zer egin dezakezu zuk ekonomia zirkularraren alde?

Esate baterako, erosi elikagaiak solteak eta ontziratu gabekoak, eta gehiegizko paketatzea duten produktuak saihestu; zure telefono mugikorra edo zapatak konpondu egin ditzakezu, berriak erosi ordez; eta hondakinak birziklatu ditzakezu dagokion edukiontzian. Sinplea da, ezta?

Oarsoaldeko Kontsumo Bulegoak proposatzen dizkigun aholku erraz hauek jarraitzera animatzen zaitugu:

• Lehenetsi konponketa: Produktu bat bota aurretik, informa zaitez konpontzerik dagoen. Konponketaren aldeko apustuak objektuen bizitza luzatzeaz gain, tokiko enplegua sustatzen du eta baliabideak aurrezten ditu.
• Aukeratu produktu iraunkorrak eta berrerabilgarriak: Erostera zoazenean, baloratu kalitatea eta iraunkortasuna. Aukeratu irauteko diseinatutako produktuak, erabilera bat baino gehiago izan dezaketenak, erabilera bakarrekoak saihestuz.
• Bigarren eskuko erosketa sustatzen du: Objektuei bigarren bizitza bat ematea ekonomia zirkularraren funtsezko zutabea da. Arakatu bigarren eskuko merkatua dagoeneko behar ez duzuna erosteko, saltzeko edo emateko.
• Planifikatu zure elikagai-erosketak: Egin erosketa-zerrenda bat janaria alferrik ez galtzeko. Aprobetxatu sasoiko elikagaiak eta, ahal duzun guztietan, erosi ontziratu gabe ontziak murrizteko.
• Hondakinak behar bezala bereizten ditu: Hondakinak etxean behar bezala bereiztea bezain keinu erraza funtsezkoa da materialak birziklatu eta produkzio-zikloan berriro sartu ahal izateko.

Europako Batasunaren apustua etorkizun jasangarri baterako

Europar Batasunak erkidegoko araudi bat onartu du, lagunduko duena produktuen bizitza-zikloen zirkulua ixten birziklatzearen eta berrerabilpenaren bidez. 2035. urterako hiri-hondakinen %65 birziklatu ahal izatea da helburua. Hitz batez, planetako baliabideak modu jasangarriago batean erabiltzeko eta gure etorkizuna salbatzeko modurik onena ekonomia zirkularra da. Zuk ere nahi duzu, ezta?